Oscar Wilde

Oscar Wilde (1854 – 1900 – irlandzki poeta, prozaik, dramatopisarz i filolog klasyczny. Przedstawiciel modernistycznego estetyzmu.

Był synem znanego chirurga, okulisty i laryngologa Sir Williama Wilde’a i Lady Jane Wilde, poetki, która prowadziła jeden z najznamienitszych salonów literackich Dublina. Zajmowała się też tłumaczeniem literatury niemieckiej, była zaangażowana w ruch polityczny „Młoda Irlandia”; publikowała tam pod pseudonimem Speranza.

Młody Oscar Wilde odbierał edukację najpierw w Portora Royal School w Enniskillen, a następnie w Trinity College w Dublinie. Już tam zyskał opinię wybitnie zdolnego, którą potwierdził studiując w Magdalen College w Oxfordzie. We wszystkich szkołach wyróżniał się, zdobywał nagrody i stypendia.

W Oksfordzie w roku 1878 zdobył pierwszy laur poetycki za wiersz Ravenna. Na uniwersytecie znany był szczególnie ze swego błyskotliwego humoru i daru wymowy, z drugiej strony wyróżniał się ekstrawagancją. Demonstrował swoją zniewieściałość, nosił długie włosy, drwił z „męskich” zawodów sportowych, a swoje pokoje przystrajał pawimi piórami, kwiatami, porcelaną i innymi bibelotami. W tym okresie stał się przedstawicielem estetyzmu, który głosił hasła „sztuki dla sztuki” ( L`art pour l`art).

Postawa i poglądy Wilde’a z jednej strony były wyszydzane, a z drugiej podziwiane i modne, aż z czasem stał się bywalcem salonów i arbitrem w sprawach sztuki.

W roku 1882 pojechał z cyklem wykładów do Stanów Zjednoczonych. W tym okresie napisał Szczęśliwego Księcia i inne opowiadania oraz powieść Portret Doriana Graya. Później, z dużą regularnością, prawie co rok, publikował odznaczające się błyskotliwym humorem satyryczne komedie. Dopiero te dzieła przyniosły mu większe uznanie u czytelników.

Do jego mistrzowskich dzieł należą Wachlarz Lady Windermere, Kobieta bez znaczenia, Mąż idealny, Bądźmy poważni na serio.

Oscar Wilde był biseksualistą. Jak sam mówił, kultywował pederastię na wzór starożytnych Greków. 6 kwietnia 1895 r. Wilde został aresztowany i oskarżony o kontakty homoseksualne (w tamtych czasach karalne w Wielkiej Brytanii). Sąd skazał go na 2 lata ciężkich robót, karę odbywał w więzieniu w Reading pod Londynem. Jego żona zmieniła nazwisko na Constance Holland, zabrała dzieci i wyjechała z kraju.

Podczas pobytu w więzieniu napisał De Profundis czyli krzyk z otchłani autobiograficzny list-monolog zaadresowany do Alfreda Douglasa, który został opublikowany dopiero po śmierci Wilde’a, w 1949.

W więzieniu Wilde podupadł na zdrowiu. Po wyjściu na wolność zmienił nazwisko na Sebastian Melmoth i wyjechał do Francji, gdzie spędził ostatnie lata życia. W tym okresie opublikował pisany wierszem poemat Ballada mówiący o więzieniu w Reading. Zmarł w wieku 46 lat. Początkowo pochowany na cmentarzu Cimetière de Bagneu, później jego szczątki zostały przeniesione na cmentarz Père Lachaise.

Życie Oscara Wilde’a stało się podstawą do nakręcenia dwóch filmów fabularnych: Procesy Oskara Wilde’a (1960) z Peterem Finchem w roli głównej i Wilde (1997) z Stephenem Fry’em.